Wiek XV, XVI -Rodzina Bąków

02/08/2018

 XV w. właściciele Grabin wraz ze szlachtą Ziemi pilźnieńskiej wzięli udział w bitwie pod Grunwaldem w sandomierskiej chorągwi oraz specjalnie wystawionej chorągwi rodu Gryfitów. 

Właściciel Grabin z XV w. Henryk (Emeryk) Rozpierski, syn Zbigniewa, kasztelana rozpierskiego, pochodził z rodziny Bąków herbu Zadora. 


Jan Długosz

Liber Beneficjorum

(1470-80)

Jan Długosz w Liber Beneficiorum (1470-80) podaje, że wieś należy do rycerza Henryka Rozpierskiego herbu Zadora. Jednocześnie wieś należała do parafii p.w. Wszystkich Świętych w Straszęcinie. Wspomina także, że we wsi są łany kmiece.

Encyklopedia staropolska:

Liber beneficiorum nazywa się spis funduszów kościelnych w dawnej djecezyi krakowskiej, przez Długosza, znanego dziejopisa, w wieku XV sporządzony. W archidjecezyi gnieźnieńskiej za prymasa Łaskiego sporządzone było w latach 1511 do 1523 oszacowanie dochodów kościelnych dla ustanowienia podatku, a opis ten nazwany został liber retaxationum. Obie te księgi, nazwane razem libri beneficiorum, przyjęło prawodawstwo polskie za prawomocne dowody w sporach o fundusze kościelne, ziemie "poświętne" i dziesięciny, a to na zasadzie konstytucyi sejmowej z r. 1635. Najgruntowniejszą rozprawę o Liber beneficiorum Długosza napisał uczony znawca prawa polskiego Feliks Zieliński w "Bibl. Warszaws". z roku 1872 t. III i IV. Rozprawa powyższa na zasadzie treści dzieła długoszowego traktuje o dobrach duchownych w djecezyi krakowskiej, ich rozległości, tytułach posiadania, wsiach i folwarkach, karczmach i młynach, prawie polskiem i niemieckiem, powinnościach włościańskich, robociźnie, i t. d. Tym sposobem dwie najobszerniejsze djecezje polskie: krakowska i gnieźnieńska posiadają dwa drogocenne pomniki do dziejów swojej przeszłości.



Drzewo genealogiczne rodziny Bąków


 Henryk Rozpierski należał do bardziej wykształconych mieszkańców okolic Dębicy. Studiował w Akademii Krakowskiej, gdzie pod kierunkiem Jana Dąbrówki napisał dziełko pt. "Tractatus contra cruciferos Regni Poloniae invasores', które zachowało wartość jako źródło historyczne do dziejów wewnętrznych polski w okresie wojny trzynastoletniej.

Po podziałach dóbr rodowych w 1450 władał Henryk Grabinami, w 1460r. przekazał je zapewne w zastaw bratu, Zbigniewowi z Góry, wykupił je trzy lata później za 300 grzywien od Jakuba Trzecieskiego, po czym oddał ponownie Zbigniewowi, ale znowu je odzyskał, skoro w 1470r. sprzedał je za 1000 grzywien Jakubowi z Gorzkowic. Domyślać się można, że przed śmiercią zdołał je Henryk jeszcze raz odzyskać, skoro doszło do sporu o spuściznę po nim. Syn Jakuba z Gorzkowic, Zbigniew Bąk, jako dziedzic Góry Motycznej i Straszęcina musiał bowiem stoczyć w 1490r. batalię o te dobra z Aleksandrem Trzeciskim z Dębicy. Ten ostatni najechał bowiem po śmierci stryja Henryka Rozpierskiego, na czele 16 ludzi na Straszęcin. Majątek przypadł ostatecznie Zbigniewowi Bąkowi, chociaż pewne jego części należały do innych spadkobierców Henryka. W 1496r. Zawarł Zbigniew ugodę z kuzynkami, a to Zuzanną żoną Jarosłąwa de Lastko oraz Małgorzatą, małżonką Andrzeja z Dziabałdowa, córkami zmarłego Zbigniewa z Bankowej Góry,a także Stanisławem z Brzezia. Za zrzeczenie się przez nich części we wsiach Straszęcin, Grabiny (...) zapłacił 900 florenów. W tym samym roku spłacił także córki zmarłego Henryka- Zofię i Agnieszkę

Herb Zadora
Herb Zadora
A. Pawiński, Polska w XVIw. pod względem geograficzno-statystycznym."
A. Pawiński, Polska w XVIw. pod względem geograficzno-statystycznym."

Dane z 1536r. 

W XVIw. wieś należy do rodziny Bąków herbu Zadora. Podzielona była na cztery części: Pierwsza część należała do Waleriana Bąka 
i było w niej 2 kmieci na 1 łanie oraz 2 komorników z bydłem i zapewne folwark; druga część należała do Doroty Bąkowej i był w niej 1 łan kmiecy oraz 2 komorników bez bydła; trzecia część należała do Barbary Bąkowej, w której było 6 kmieci na 
2 łanach, 3 zagrodników z rolami, 3 komorników bez bydła 
i zapewne dwór z folwarkiem. Ostatnia część należała do Andrzeja Bąka i miał on tu 2 kmieci na 1 łanie. 

W okresie potopu szwedzkiego i późniejszego najazdu Rakoczego Dębica została zniszczona. Czy spotkało to również Grabiny- nie wiadomo.

W XVI wieku żywym echem na obszarze Ziemi Pilźniejskiej odbił się ruch egzekucyjny i reformacja. na reformację przeszli księża z parafii w Dobrkowie, Straszęcinie, Łękach Górnych. 


Masz więcej informacji na ten temat?

Aroma Cosmetics, All rights reserved 2018
Powered by Webnode
Create your website for free! This website was made with Webnode. Create your own for free today! Get started